Anticonceptie zonder hormonen? Dit zijn je opties
Sep 1, 2023
Steeds meer vrouwen zijn op zoek naar anticonceptie zonder hormonen of lichtere alternatieven
Het is belangrijk dat je een methode vindt die past bij jou, bij de behoeftes van je lichaam en je doel. Ik help je graag verder in deze zoektocht door meer te vertellen over de mogelijkheden in anticonceptie zonder hormonen.
Inhoud van dit artikel
Waarom geen hormonale anticonceptie (meer)?
Anticonceptie methoden zonder hormonen
Methodes zonder gevaar voor je gezondheid
Methodes die gezondheidsrisico’s met zich kunnen meebrengen
De juiste keuze voor jou maken
Waarom geen hormonale anticonceptie (meer)?
Hormonale anticonceptiemiddelen zijn alle pillen, implantaten, pleisters, injecties en vaginale ringen. Ze hebben hun eigen voor- en nadelen, maar ook allemaal iets gemeen: ze bevatten steroïden om je eisprong te onderdrukken. En laat je eisprong nu juist het belangrijkste element van een gezonde menstruatiecyclus zijn, of je zwanger wilt worden of niet.
Ik ben groot voorstander van het bijhouden en leren kennen van je natuurlijke cyclus, inclusief je eisprong. Het vertelt je ontzettend veel over je gehele gezondheid. Daarom zijn hormonale medicijnen (lees hier meer over de pil) niet geschikt als je een gezonde menstruatiecyclus wilt (krijgen).
Maar uit welke opties kun je dan wel kiezen? Ik leg je alle mogelijke methoden uit.
Anticonceptie methoden zonder hormonen
1. Methodes zonder risico’s
Natuurlijke gezinsplanning met en zonder cyclus-monitor
Wist je dat mannen elke dag vruchtbaar zijn en vrouwen maar 6 dagen per menstruatiecyclus? Als je weet welke 6 dagen dit precies in jouw geval zijn, kun je ervoor kiezen om geen seks te hebben op deze dagen of een barrière-methode, zoals een condoom, te gebruiken. Dit heet natuurlijke gezinsplanning.
Het is simpeler dan je denkt: je vruchtbare dagen zijn de vijf dagen voorafgaand aan de ovulatie en de dag na de ovulatie. Zaadcellen kunnen namelijk maximaal 5 dagen overleven en jouw eigen eicel leeft maximaal 24 uur. Als je natuurlijke gezinsplanning goed uitvoert, kan het net zo effectief zijn als de pil.
Hoe bepaal je deze dagen dan precies? Je houdt hierbij zelf de fysieke signalen van je ovulatie in de gaten, namelijk je basale ochtend lichaamstemperatuur, baarmoederhalsslijm en de ligging van je baarmoederhals. Deze methode vereist wel enige training.
Wil je liever direct zelf aan de slag? Dan adviseer ik je om gebruik te maken van de Daysy-vruchtbaarheidsmonitor (aanrader als je PCOS hebt), de LadyComp of het boek Taking Charge of Your Fertility van Toni Weschler te bestuderen.
Condooms voor mannen
Condooms voor mannen zijn makkelijk in gebruik, goedkoop en vormen voor geen van jullie beiden een gezondheidsrisico. Het verkleint daarnaast ook het risico op seksueel overdraagbare aandoeningen.
Condooms voor vrouwen
Wist je dat er ook condooms voor vrouwen bestaan? Het is een latex zakje met een flexibele ring aan allebei de uiteinden. De ene breng je de vagina in en blijft daar tijdens de geslachtsgemeenschap zitten. De andere ring blijft buiten de vulva, zodat het allemaal goed op de juiste plek blijft zitten.
Het grote voordeel van het vrouwencondoom is dat je het al twee uur voor je seks gaat hebben, kunt inbrengen. Je hoeft dus niet meer onderbroken te worden. Daarnaast biedt het de allerbeste bescherming tegen SOA’s (beter dan het mannencondoom), omdat de uitwendige ring je gehele vulva bedekt.
Pessarium
Een pessarium is een kapje van zacht latex of siliconen dat tegen de vaginawand wordt gelegd en voorkomt dat zaadcellen in de baarmoeder terecht komen. Hiervoor moet er ook een zaaddodende gel bij gebruikt worden. Je kunt het twee uur voordat je seks gaat hebben inbrengen, maar om deze reden moet je het wel 6 uur laten zitten.
Tegenwoordig kun je een pessarium zelf online bestellen of bij de apotheek kopen. Bijvoorbeeld het merk Caya heeft een universele maat en een niet-toxische gel.
Cervixkapje
Het cervixkapje is vergelijkbaar met het pessarium, maar is wat kleiner. Het is een kapje dat om je baarmoederhals past en dient gebruikt te worden in combinatie met een niet-toxische zaaddodende gel. Het voordeel is dat je het maximaal 2 dagen kunt laten zitten, maar het nadeel is dat je het cervixkapje het beste in kunt laten brengen door een gynaecoloog of je huisarts.
2. Methodes die gezondheidsrisico’s met zich kunnen meebrengen
Koperspiraal
De koperspiraal is gemaakt van plastic en koper en wordt in de baarmoeder geplaatst. Het inbrengen kan door je huisarts of gynaecoloog gedaan worden en kan ongemakkelijk of pijnlijk aanvoelen, maar trekt snel weg.
De koperspiraal heeft geen invloed op je hormonen en verhindert je ovulatie niet. In plaats daarvan voorkomt het zwangerschap op twee manieren:
de koperen ionen maken de zaadcellen inactief
het heeft uitwerking op het baarmoederslijmvlies, waardoor een bevruchte eicel zich niet kan innestelen en ontwikkelen
De spiraal is zeer effectief en eenvoudig te gebruiken. Het kan ook gebruikt worden als nood-voorbehoedsmiddel als het binnen 5 dagen na onbeschermde seks wordt ingebracht.
Mogelijke nadelen:
menstruaties kunnen heviger en pijnlijker worden
verstoring van het vaginale microbioom, verdubbeld risico op bacteriële vaginose
mogelijkheid tot kopervergiftiging als de balans met zink verstoord raakt (invloed op stemming, ontstekingen, huid- en darmklachten)
Tubaligatie bij vrouwen
Tubaligatie is het blijvend afsluiten van je eileiders, zodat eicellen niet meer in de baarmoeder terecht kunnen komen. Hiervoor is een kijkoperatie onder gehele verdoving nodig.
Het is een zeer effectieve anticonceptiemethode, maar permanent. Ongeveer altijd onomkeerbaar, en dus alleen geschikt als je 100% zeker weet dat je geen kinderen meer wilt krijgen. Er zijn ook risico’s: naast de operatie zelf hebben vrouwen vaker kans op onregelmatige en hevige menstruaties.
Vasectomie
Vasectomie is de mannelijke variant van tubaligatie. Hierbij worden onder plaatselijke verdoving de zaadleiders doorgesneden, geklemd of dicht gebrand. Het is zeer effectief en bijna altijd permanent. Ongeveer 10% van de mannen krijgt last van postvasectomie pijn.
De juiste keuze voor jou maken
Kom je er niet helemaal uit welk anticonceptiemiddel het beste bij jou past? Of welke je het beste kunt gebruiken als je PCOS hebt? Laten we erover in gesprek gaan.
Een kennismakingsgesprek is helemaal gratis en vrijblijvend.
